گليم اصيل

تاريخ و سرگذشت گليم

فرش گليم ها در گذشته تخت بافت ناميده ميشد. گليم ها فرش نيستند، زيرا پرز ندارند. اما به عنوان فرش و گستردني استفاده مي شود. گليم ها فرش هايي نازك و خشن هستند كه فاقد هر گونه كرك و پرز مي باشند. تار و پودهاي ان بسيار نزديك به هم تنيده شده و با در هم تنيده شدن تار و پودهايي كه ان را تشكيل مي دهد به وجود مي ايد.

گليم ها از اين جهت طرفداران مخصوص خود را دارند كه طرح هاي هندسي بسيار زيبايي دارند و سادگي خاصي را در منزل ايجاد مي كند.

تاريخ و سرگذشت گليم

فرش گليم ها در گذشته تخت بافت ناميده ميشد. گليم ها فرش نيستند، زيرا پرز ندارند. اما به عنوان فرش و گستردني استفاده مي شود. گليم ها فرش هايي نازك و خشن هستند كه فاقد هر گونه كرك و پرز مي باشند. تار و پودهاي ان بسيار نزديك به هم تنيده شده و با در هم تنيده شدن تار و پودهايي كه ان را تشكيل مي دهد به وجود مي ايد.

گليم ها از اين جهت طرفداران مخصوص خود را دارند كه طرح هاي هندسي بسيار زيبايي دارند و سادگي خاصي را در منزل ايجاد مي كند.

گليم ها نماد هويت يك قوم هستند، از نظر مردم قبيله اي و چادر نشينان قديمي، گليم در كنار جواهرات و تن پوش ها و حيوانات، گليم نماد ثروت و هويت يك قوم تلقي مي شود و موارد استفاده ي گليم، پوشش كف و تزيين ديوارهاست .

هم چنين از گليم ها براي زين اسب ها، كيف، ملحفه و پشتي و بالش ها استفاده مي شود.

مقاله مرتبط : اشنايي با گليم بافي

گليم از كجا به وجود امد ؟

ريشه ي اين هنر در ميان ساكنان افريقا به چشم مي خورد. صحرانشينان افريقا و اسياي مركزي و نيز امريكاي جنوبي و مركزي از جمله كساني بودند كه براي نخستين بار گليم را به وجود اوردند.علت اين امر اين بوده كه مهاجرت هاي فصلي انان و كوچ به واسطه ي تغيير شرايط اب و هوايي از جمله عواملي بوده كه انان را به بافت گليم فرش ها راهنمايي كرده است.

گليم فرش ها، بسيار سبك بوده و بافت انان اسان تر از نوع فرش ان است.و كوچ را براي كوچ نشينان و عشايران اسان تر مي كند.

جالب اينجاست كه دشواري مهاجرت هاي فصلي و مشكلات زندگي صحرانشيني هرگز مانعي براي تداوم گليم بافي نبوده اند.

مقاله اي ديگر : مواد اوليه و دستگاه بافت گليم

گليم بافي مي تواند نيازهاي اساسي كشاورزان و كوچ كنندگان در خصوص فرش كردن چادرهايشان و نيز برخورداري از يك ملحفه ي گرمتر پاسخ دهد.بسياري از منابع تاريخي همچون ايلياد و هومر و كتاب مقدس به بافت گليم و فرش اشاره اي داشته است كه ميتوان در اين منابع متوجه شد كه گليم بافي به زمان هاي بسيار دور بر مي گشته و مردمان ان زمان از طريق بافت گليم به پوشش منازل و چادرهاي خود مي پرداخته اند .

در نزديكي رود نيل نيز تابوت هايي يافت شده اشت كه به وسيله ي گليم ها پوشيده شده اند.كه اين عامل گليم بافي را به حدود 1000 سال پيش از ميلاد مسيح مرتبط مي كند. پشم و مواد اوليه مورد نياز بافت گليم از طريق پرورش حيواناتي مثل گوسفند و بز و اسب و شتر تامين مي شود. كه به تدريج و با گذر زمان در پي پرورش گياهان و كشف منابع گياهي و جانوري متعدد، گليم ها از رنگ بندي هاي متنوع و زيباتري برخوردار شدند.

عمر گليم بافي را نمي توان به طور دقيق پيش بيني كرد. زيرا ابزارهاي پشمي بافندگي در گذر زمان از بين رفته و براي تخمين عمر گليم بايد، حدس زد كه پيشينه ي ان به كدام زمان بر مي گردد.

تنها راهي كه براي تخمين تقريبي عمر گليم وجود دارد اين است كه ابزارهاي سنگي به جا مانده از ان دوران را بررسي كرد.

تعداد زيادي از گليم ها و نمدهاي متعلق به قرون سوم و چهارم قبل از ميلاد، نمونه هاي بسيار ارزشمندي از گليم ها هستند كه از اولين بافته هاي شرقي محسوب مي شوند.پس به جرات مي توان گفت كه اين ناحيه يعني شرق اولين مركز گليم بافي جهان به شمار مي ايد.

هنر گليم بافي در گذر زمان پيشرفت هاي بسياري داشته است. و در مناطق مختلف توسعه يافته است.اما كار سختي است كه به ميزان پيشرفت متدهاي باستاني ان پي برد و تقريبا امري محال است .

در گذشته گليم ها از انعطاف و كيفيت بالاتري برخوردار بودند، زيرا نخ هاي پشمي در بافت اين محصولات به كار مي رفته كه خود اين عامل سبب شده كه كيفيت محصولات قابل قبول شود.

ساكنان آناتولي همزمان با توسعه شهرنشيني، و به گليم بافي روي اورده و توانستند سبك هاي نويني از بافت گليم را به وجود اورند. يكي از دلايلي كه ميتواند به اين موضوع مرتبط باشد اين است كه در پي توسعه زندگي اجتماعي، شيوه هاي مختلف گليم بافي ميان افراد مبادله مي شد. گليم بافي در قرون هفدهم و هجدهم گسترش يافت و سلجوقيان، عثمانيان، مغوليان، صفويان، مملوكيان و بربرهاي شمال افريقا از حاميان ان بودند.

گليم بافي انحصار زنان بوده است.و هنوز هم يكي از وظايف اصلي زنان عشاير به شمار مي رود.گليم بافي در گذشته نقش مهمي را در زندگي زنان ايفا مي كرده و انها از اين طريق امرار معاش مي كرده اند و ريسيدن نخ و بافت منسوجات به وسيله ي زنان انجام مي شده است.

در گذشته به اين دلايلي كه ذكر شد، نوعروسان بايد اين هنر را فرا مي گرفتند. به دليل ازدواج هاي قبيله اي شيوه هاي مختلف بافندگي با يكديگر ادغام شده و صنعت گليم بافي را با تغييرات عديده اي روبرو كردند. اين صنعت در انتهاي قرن نوزدهم و به دليل واردات رنگ هاي شيميايي نامطلوب از كشورهاي اروپايي لطمات بسيار شديدي خورد.

گليم ها از جايگاه ويژه اي برخوردارند و بافت انها دلايل مختلفي دارد. بافت گليم هم دليل استفاده شخصي دارد و هم اينكه به دلايل فرهنگي و تجاري و صادرات بافته مي شود .

امروزه در ادامه ي گليم هاي دستباف گليم هاي ماشيني نيز بافته مي شوند كه داراي طرح هاي گليم هاي اصيل و دستباف و رنگ بندي هاي متفاوت مي باشد.

گليم هاي ماشيني ارزش گليم هاي دستباف را ندارد اما كاربرد بسياري در زندگي هاي امروزي پيدا كرده است. گليم هاي ماشيني از جنس الياف مصنوعي است و به وسيله ي ماشيني الات صنعتي بافته مي شود.گليم ماشيني از جنس الياف بي سي اف و پلي استر هستند كه اليافي پلاستيكي و ضد اب بوده و در برابر رطوبت و شست وشو بسيار مقاوم هستند. به همين دليل گليم ها در اشپزخانه ها و مناطقي كه در معرض رطوبت بسيار قرار دارند به كار ميروند.

البته گليم ماشيني از جنس اكريليك نيز بافته مي شود، كه بسيار مرغوب تر از ساير جنس هاي ان است كه قيمت بالاتري نيز دارد. اكريليك جنسي است مصنوعي كه شباهت بسياري به پشم دارد.

در كل گليم بافي هنري است كه از گذشته هاي بسيار دور وجود داشته است و به دليل استقبال افراد از ان چه دستباف چه ماشيني امروزه نيز توليد ان ادامه دارد.